BORÇLUNUN İTİRAZIN KALDIRILMASI AŞAMASINDA İLERİ SÜRDÜĞÜ TEMİNAT SENEDİ İDDİASI İNCELENİR Mİ?

İcra ve İflas Kanunu’nun 62. maddesinin 1. fıkrasına göre genel haciz yolu ile ilamsız takibe itiraz etmek isteyen borçlu itirazını ödeme emri tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde dilekçe ile veya sözlü olarak icra dairesine bildirir. Borçlunun yedi gün içinde itiraz etmesi ile aynı Kanunun 66. maddesinin 1. fıkrasına göre takip kendiliğinden durur.

Borçlunun, borçlu olmadığını veya (alacağın müeccel olduğu, şarta bağlı olduğu gibi bir nedenle) alacaklının takip yapma yetkisi bulunmadığını icra dairesine bildirmesine, ödeme emrine itiraz denir (İİK m. 62-66) (Kuru, Baki: İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Ankara 2013, s. 222).

İtiraz sebepleri, ileri sürülüş şekli bakımından imzaya itiraz ve borca itiraz olarak ikiye ayrılır. Borçlu takibin dayandığı adi senet altındaki imzanın kendisine ait olmadığı (imzaya itirazını) itirazını ayrıca ve açıkça bildirmek zorundadır. Borçlu, itirazında imzaya itiraz ettiğini ayrıca ve açıkça bildirmezse (o icra takibi yönünden) adi senet altındaki imzayı kabul etmiş sayılır (İİK m. 60/3, 62/5). İmzaya itiraz dışındaki diğer bütün itirazlara borca itiraz denir. Borçlu, ödeme emrine itiraz ederken, borca itiraz sebeplerini ayrıca ve açıkça bildirmek zorunda değildir. Borçlunun hiç bir sebep göstermeden, yalnız "itiraz ediyorum" şeklinde yaptığı itiraz da geçerlidir ve böyle bir itiraz borca itirazdır. Başka bir deyimle, itiraz sebeplerinin bildirilmesi, itiraz için bir geçerlik (muteberlik) şartı değildir (Kuru, s. 224-226).

Borca itiraz hâlinde alacaklı, icra mahkemesinden itirazın kesin kaldırılmasını (İİK m. 68) isteyebilir. Borçlu, itirazında bildirmiş olduğu sebeplerle bağlıdır. İİK’nın 63. maddesine göre itiraz eden borçlu, itirazın kaldırılması duruşmasında alacaklının dayandığı senet metninden anlaşılanlar dışında itiraz sebeplerini değiştiremez ve genişletemez.

Borçlu, itirazında hiçbir sebep bildirmemişse (meselâ, yalnız itiraz ediyorum demekle yetinmişse), (varsa adi senetteki) imzayı kabul etmiş sayılır (İİK m.62/5); yani, itiraz borca itirazdır. Bu hâlde borçlu, itirazın kaldırılması duruşmasında (icra mahkemesinde, İİK m. 68) ancak, alacaklının dayandığı senet (belge) metninden anlaşılabilen (borca) itiraz sebeplerini ileri sürebilir. İtirazında sebep bildirmemiş olan borçlu, senet metninden anlaşılamayan itiraz sebeplerini icra mahkemesinde ileri süremez; mesela takip konusu senedin teminat (hatır) senedi olduğunu ileri süremez (Kuru, s. 226, 227).